Η Γυάρος αποτελεί πλέον το πρώτο θαλάσσιο Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) στην Ελλάδα και η θεσμική της θωράκιση μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην προστασία της μεσογειακής φώκιας, σπάνιων θαλασσοπουλιών, όπως ο Μύχος, αλλά και ενός μοναδικού βυθού, το 50% του οποίου καλύπτεται από λιβάδια Ποσειδωνίας και τραγάνες.
Με την απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου στις 24/12/2015, θωρακίζεται μια μοναδική σε αξία περιοχή της Ελλάδας, καθώς η Γυάροςαποτελεί «καταφύγιο» για το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας, αλλά και μια από τις σημαντικότερες στην Ελλάδα αποικίες ενός μοναδικού θαλασσοπουλιού, του Μύχου.
Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική εξέλιξη στο πλαίσιο του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE, το οποίο συντονίζει το WWF Ελλάς. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα άλλωστε έχει ως στόχο τη δημιουργία μιας πρότυπης θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής γύρω από την περιοχή Natura της Γυάρου που στοχεύει στην ανάδειξη της περιβαλλοντικής αξίας της περιοχής, στηρίζοντας τη βιώσιμη αλιεία και τις τοπικές οικονομίες των νησιών Σύρου και Άνδρου.
Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση αυτή στοχεύει:
α) στη διατήρηση των σημερινών ρυθμών αναπαραγωγής του τοπικού πληθυσμού της μεσογειακή φώκιας, Monachus monachus. Η Γυάρος άλλωστε φιλοξενεί το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού του εμβληματικού αυτού είδους.
β) στη διατήρηση και προστασία των κρίσιμων ενδιαιτημάτων και των περιοχών τροφοληψίας του Μύχου (Puffinus yelkouan)
γ) στη διατήρηση και προστασία του οικοτόπου προτεραιότητας των λειμώνων Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica)
δ) στη διατήρηση και προστασία των υφάλων (τραγάνας) (Coralligene formations)
ε) στην προστασία των ιχθυαποθεμάτων της περιοχής.
Η απόφαση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου στηρίχθηκε στην Έκθεση Μελέτης Τεκμηρίωσης για τη θεσμοθέτηση Θαλάσσιου Καταφυγίου Άγριας Ζωής της Γυάρου που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE από τη MΟm/Εταιρεία Μελέτης και Προστασίας της Μεσογειακής Φώκιας, που είναι ένας από τους εταίρους του προγράμματος.
«Συγχαίρουμε την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου για τη δημιουργία της πρώτης θαλάσσιας ΚΑΖ στην Ελλάδα. Είναι σίγουρα ένα σημαντικό θεσμικό ορόσημο που μας κάνει ακόμα πιο αισιόδοξους για το μέλλον και τη σωστή ανάδειξη και προστασία αυτής της ιδιαίτερης περιοχής. Μένουν ακόμα πολλά να γίνουν αλλά από τη δική μας πλευρά, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε αυτή τη συλλογική προσπάθεια έτσι ώστε η περίπτωση της Γυάρου να αποτελέσει ένα πραγματικό παράδειγμα προς μίμηση στην Ελλάδα και διεθνώς», δήλωσε Δημήτρης Καραβέλλας, διευθυντής του WWF Ελλάς.
Η Γυάρος (ή αλλιώς τα Γιούρα) έχει έκταση 17 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται στις Βόρειες Κυκλάδες, βόρειο-δυτικά της Σύρου από την οποία απέχει 9 ναυτικά μίλια. Αν και στο μυαλό όλων είναι το έρημο νησί της εξορίας, στην αρχαιότητα ήταν κατοικημένη και λειτουργούσε σαν πόλη-κράτος κόβοντας ακόμα και δικά της νομίσματα.
Σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν ο τόπος που ο Ποσειδώνας βούλιαξε τον Αίαντα με την τρίαινά του τιμωρώντας τον έτσι για την ασέβεια που έδειξε στους θεούς. Η ιστορία του νησιού είναι «σκοτεινή» και η σύνδεση με την εξορία ξεκινάει από τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους.
Στη διάρκεια και αμέσως μετά τον Εμφύλιο η Γυάρος μετατράπηκε σε φυλακή και τα μοναδικά κτίρια που θα δει σήμερα κάποιος πάνω στο νησί, χτίστηκαν από τους ίδιους τους κρατούμενους οι οποίοι ξεπέρασαν τους 7.000. Κατά την περίοδο της δικτατορίας χρησιμοποιείται ξανά ως τόπος εκτόπισης πολιτικών κρατουμένων. Με τη μεταπολίτευση και μέχρι το 2002 λειτούργησε σαν πεδίο βολής για το ναυτικό και από τότε παραμένει ακατοίκητη με μόνους επισκέπτες ψαράδες και κυνηγούς.
Χαρακτηρίστηκε ιστορικός τόπος το 2001 από το Υπουργείο Πολιτισμού. Όσο μοναδική είναι η ιστορία της, άλλο τόσο σπάνιο είναι το φυσικό της περιβάλλον. Το 2011 εντάχθηκε στο Δίκτυο Natura 2000 και η βλάστησή της αποτελείται από φρύγανα και χαμηλή ή ψηλή βλάστηση του είδους Juniperus spp, ενώ είναι σημαντικό ενδιαίτημα για μεταναστευτικά πουλιά, φιλοξενώντας 170 ζευγάρια γερακιού Ελεονόρας (Falco eleonorae) και αετούς Hierraetus fasciatos.
Μαζί με τη μια πηγή γλυκού νερού που υπάρχει στο νησί θα βρει κανείς και το είδος φιδιού Hierophis viridiflavus. Η Γυάρος είναι γεμάτη με απόκρηµνες βραχώδεις ακτές και αμμώδεις παραλίες που φιλοξενούν αμμοφυλικές κοινότητες και οι δεκάδες θαλάσσιες σπηλιές της χρησιμοποιούνται από τη Μεσογειακή φώκια για αναπαραγωγή.
Το νησί που στιγματίστηκε σαν τόπος εξορίας, έχει γίνει σήμερα τόπος ζωής για κάποια από τα σπανιότερα θαλάσσια θηλαστικά της Μεσογείου.
Αναδημοσίευση από dasarxeio.com